فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 6، شماره 3، پاییز 92 ، شماره پی در پی 21

تحلیل و بازنمود اهمّیّت لغوی تفسیر قرآن کمبریج

صفحه (0 - 0)
فخرالسّادات خامسی‌هامانه
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
متون منظوم و منثور کهن و بویژه ترجمهها و تفاسیر قرآن، آثاری گرانمایه در پدیداری حیات و اصالت اصلیترین هویّت ملّی ما یعنی زبان فارسی هستند و از رهگذر تحقیق و تفحّص در این گنجینههای ارزشمند است که باور دیرینگی و پیشینگی و غنای فرهنگی زبان فارسی عینیّت مییابد. از این رهگذر، تفسیر قرآن مجید معروف به کمبریج، جایگاه ویژهای در پژوهشهای واژهشناسی متون کهن دارد. گرایش پُر شور و اشتیاق مفسّر به کاربرد لغات نایاب و کهن و ذکر برابرنهادههای زیبای فارسی در برگردان آیات قرآنی، همسانی با اشعار سبک خراسانی در کاربرد گونۀ زیبا و بایستۀ لغات اصیل فارسی در کنار بهرهمندی از لغات خاصّ متون قرآنی، کاربرد برخی برابرنهادههای قرآنی در معانی تازه و متفاوت از فرهنگها، به کارگیری اندکِ واژههای دشواریاب و دشوارخوان، به دست دادن لغات و ترکیبات زیبا و خوشترکیب بر ساختۀ مؤلّف و پیشینگی استفاده از پارهای واژهها و... از جمله ویژگیهای قابل اعتنای این کتاب است. این مقاله کوشیده تا با بیان موضوعات مورد اشاره، ارزشهای زبانی و لغوی این اثر سترگ را جهت تبیین سبک نگارشِ آن بازنماید. به این منظور، جنبههای گوناگون ویژگیهای لغوی این کتاب در نه بخش بیان و با تعدادی از متون قرون چهارم تا ششم، شامل کتب قرآنی و پارهای از کتب نثر و نظم و فرهنگ لغات مقایسه گردیدهاند. نمایهای از واژه های بررسی شده و دادههای آماریِ حاصل از پژوهش و مقایسهها، در قالب جداول و نمودار ارائه شده است.

کلمات کلیدی
تفسیر کمبریج , لغات , متون کهن , فرهنگها , کتب قرآنی